องค์ประกอบที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาการของเด็กปฐมวัย

จากพัฒนาการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับเด็กปฐมวัย พบว่าองค์ประกอบที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาการของเด็กปฐมวัยนั้น เกี่ยวข้องกับกระบวนการพื้นฐาน 2 กระบวนการ คือ

1.  วุฒิภาวะ ( Maturation ) หมายถึง ผลรวมที่เกิดจากอธิพลของยีนส์ซึ่งถ่ายทอดทางพันธุกรรมซึ่งเป็นตัวควบคุมแบบแผนของร่างกาย ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมต่างๆ ในระดับอายุต่างๆ โดยไม่ต้องอาศัยประสบการณ์หรือการเรียนรู้ แต่ต้องอยู่ในภาวะแวดล้อมที่ปกติกล่าวคือ การที่เด็กเจริญเติบโตเป็นลำดับขั้นนั้น เด็กจะแสดงลักษณะอย่างหนึ่งๆ ให้เห็น เช่น เมื่อเด็กถึงช่วงระยะหนึ่งเด็กจะสามารถคลานได้ และเมื่อกล้ามเนื้อหรือกระดูกแข็งแรงเด็กจะมีความพร้อมจะเดินได้ เป็นต้น

2.  การเรียนรู้( Learning ) การเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมอันเป็นผลเนื่องมาจาก ประสบการณ์หรือการฝึกหัด นั่นคือ กิจกรรมต่างๆที่เด็กได้กระทำหรือการเรียนของเด็กที่ต้องการฝึกหัด การทดลอง ซึ่งการเรียนรู้จะสมบูรณ์หรือไม่ ขึ้นอยู่กับการฝึกหัด การฝึกฝน และต้องมีความมุ่งหมายของการเรียนนั้นๆด้วยจึงจะทำให้การเรียนรู้ของบุคคลดียิ่งขึ้น การเรียนรู้ทำให้เด็กมีประสบการณ์ต่างๆเพิ่มขึ้น เพราะเด็กได้ทำกิจกรรมต่างๆ ได้เห็น ได้ฟัง และได้สัมผัส

อย่างไรก็ตามสำหรับเด็กปฐมวัยนั้น ลักษณะการพัฒนาการจะต้องมีองค์ประกอบ สำหรับการจะพัฒนาบุคคลได้ ซึ่งประกอบด้วย

1.องค์ประกอบภายในร่างกาย ประกอบด้วย
  -  พันธุกรรม
  -  การมีวุฒิภาวะ
 2. องค์ประกอบภายนอกร่างกาย 
  - การวางเงื่อนไขแบบคลาสสิค 
  - การวางเงื่อนไขแบบการกระทำ 
  - การเรียนรู้โดยการสังเกต 
3. องค์ประกอบภายในและภายนอกร่างกาย
  - ลักษณะที่ไม่เกี่ยวข้องกับพันธุกรรม
  - สภาพแวดล้อมทางสังคมที่มีผลต่อสภาพจิตใจของเด็ก
  - สภาพทางสังคม และวัฒนธรรมประเพณีต่างๆ